Μια κριτική ανάγνωση της "μετάβασης στο εθνικό νόμισμα" του Κώστα Λαπαβίτσα (και συνεργατών) Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, 18.02.2017

Μια κριτική ανάγνωση της "μετάβασης στο εθνικό νόμισμα" του Κώστα Λαπαβίτσα (και συνεργατών)

Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, 18.02.2017

==========================================

Το κείμενο του Κώστα Λαπαβίτσα για τη "μετάβαση στο εθνικό νόμισμα", είναι σοβαρό και αξίζει να διαβαστεί με προσοχή και να αποτελέσει τη βάση σχετικού προβληματισμού και συζήτησης γύρω από αυτό.

       Τα βασικά του χαρακτηριστικά είναι η απλότητα της ανάλυσης ενός πράγματι πολύ δύσκολου εγχειρήματος, καθώς και  η κατά το δυνατόν σαφής περιγραφή των διαδοχικών σταδίων, που αυτή προβλέπεται να περιλάβει. Ακόμη, αναφέρονται με αρκετά πειστικό τρόπο οι λόγοι, για τους οποίους η Ελλάδα δεν έχει άλλη δυνατότητα, αν θέλει να σωθεί, από το αδιέξοδο των τελευταίων επτά ετών, και από την κόλαση που την αναμένει στο μέλλον.

       Πιστεύω, λοιπόν, ότι θα πρέπει να ανοίξει η συζήτηση γύρω από την πρόταση αυτή του κ. Λαπαβίτσα, για βελτιώσεις, συμπληρώσεις και προσθήκες, και κάνω την αρχή.

Ι. Γενικές παρατηρήσεις

    Η αίσθησή μου είναι, ότι η ανάλυση δεν είναι αρκετά πειστική, για όσους έχουν τρομοκρατηθεί από τα ΜΜΕ, που χωρίς να εξηγούν τους λόγους, ή με μια πολύ επιδερμική εξήγηση των καταστροφών που δήθεν μας αναμένουν με τη δραχμή, έχουν  ωστόσο κατορθώσει να πείσουν ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού (που βέβαια πρόσφατα φαίνεται να μεταστρέφεται). Το κεντρικό σημείο των αντιρρήσεών τους, εναντίον του εθνικού μας νομίσματος,  είναι ότι "θα είμαστε με τη δραχμή, πολύ χειρότερα από ότι  με το ευρώ". Πιστεύω, λοιπόν, ότι το πολύ βασικό αυτό σημείο πρέπει να διασκεδαστεί αποδεικνύοντας (και δεν είναι δύσκολο) ότι παραμένοντας στο ευρώ δεν υπάρχει απολύτως καμία προοπτική βελτίωσης της κατάστασης. Αντιθέτως, (και τα  στατιστικά δεδομένα είναι συντριπτικά-βλ. και τις δύο πρόσφατες εκθέσεις του ΔΝΤ) πηγαίνουμε, και θα πηγαίνουμε από το κακό στο χειρότερο για γενιές και γενιές.

Ακόμη, στο ανά χείρας κείμενο δεν τονίζονται, κατά τη γνώμη μου αρκετά, τα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα, που εξασφαλίζει το εθνικό νόμισμα και που κάνει φαιδρό το επιχείρημα των αντιφρονούντων "τι ευρώ, τι δραχμή".

Ένα άλλο ζήτημα πολύ βασικό είναι αυτό που σχετίζεται με το εύλογο ερώτημα: "με ποιά κυβέρνηση, θα γίνουν όλα αυτά";;;; Και στο σημείο αυτό, ίσως, θα έπρεπε να επιστρατευθεί μια ανορθόδοξη (και, σαφέστατα όχι αναγκαστικά επιτυχής) λύση, προς μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, με τεχνοκράτες, άφθαρτα κατά το δυνατόν άτομα, κάποια μορφή εθνοσυνέλευσης. Γιατί, διαφορετικά, η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα θα συμβεί κάποτε, αλλά κινδυνεύει να βρει μια Ελλάδα ολοκληρωτικά ξεπουλημένη σε ξένους.

ΙΙ. Ως μερικότερα ζητήματα θα ανέφερα, επιλεκτικά, τα ακόλουθα:

*Να προσδιοριστεί το πως, και κυρίως το πότε θα επαναρχίσει η εξυπηρέτηση του χρέους. Παρότι, δύσκολο, θα υποστήριζα ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η αποπληρωμή του σε βάθος χρόνου, αφού δηλαδή ανακτήσει η οικονομία τα όσα έχασε, και αυτή να γίνει σε δραχμές (αναγκαστικά, θα πάμε στα διεθνή δικαστήρια, που εκδίδουν αποφάσεις μετά την πάροδο ετών, μέσα στα οποία θα ανασυγκροτηθεί η οικονομία). Φυσικά, από το χρέος αυτό θα αφαιρέσουμε το επαχθές και απεχθές περιεχόμενό του.

*Το σχέδιο δεν λέει  τίποτε (ή τουλάχιστον τίποτε ξεκάθαρο) για το τι θα γίνουν οι καταθέσεις των ιδιωτών. Φρονώ, ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστούν, ως έχουν, δηλαδή σε ευρώ και να θεωρηθούν ως συνάλλαγμα. Και μόνον όταν η δραχμή εξισορροπηθεί, να αντιμετωπιστεί η μετατροπή τους. Είναι ένα σημείο ευαίσθητο, που αν δεν αντιμετωπιστεί με προσοχή, θα περιορίσει το ρυθμό αύξησης των οπαδών της δραχμής.

*Ο πληθωρισμός δεν θα είναι μόνο 10%, και δεν μπορώ να πω πόσο θα είναι. Ωστόσο, αυτό το 10%, που προφανώς αποβλέπει στο να καθησυχάσει τους έντρομους συμπατριώτες μας, φοβάμαι  ότι θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα πρόσθετα στο σημείο αυτό, πρώτον ότι η τόσο υψηλή ανεργία αποτελεί ισχυρό μέσο απορρόφησης του πληθωρισμού (εκτός του θετικού εξωτερικού ισοζυγίου) και δεύτερον ότι θα ήταν αποτελεσματική, προς αυτή την κατεύθυνση, η επιβολή δασμών στις εισαγωγές και επιδοτήσεων στις εξαγωγές  που να ισούνται/ να εξουδετερώνουν την υποτίμηση.

*Και πάλι σχετικά με υποτίμηση και πληθωρισμό, πιστεύω ότι επιβάλλεται να υπογραμμιστεί ότι η διάρκειά τους θα εξαρτηθεί από τις δικές μας και μόνο προσπάθειες. Όταν, δηλαδή, αρχίσει η προσφορά αγαθών και υπηρεσιών να ανταποκρίνεται αρκετά γρήγορα  στην αυξημένη/πληθωριστική ζήτηση, το πρόβλημα θα έχει τεθεί υπό έλεγχο. Φυσικά, η αυξημένη ζήτηση πρέπει να διοχετεύεται προς την εσωτερική παραγωγή, περιορίζοντας  σταδιακά τον αρχικό βαθμό αυτάρκειας.

*Περισσότερο από τους πρώτους δύσκολους μήνες (που δεν θα είναι μόνο, φευ, 6 αλλά 12-18-τόσο θα χρειαστεί η ανάκαμψη της κατεστραμμένης ελληνικής οικονομίας) θα είναι δύσκολες οι πρώτες εβδομάδες. Γι αυτές, και για να απομακρυνθεί ο κίνδυνος του χάους, θα χρειαστεί ένα λεπτομερές πρόγραμμα με τεχνικές προδιαγραφές.

*Δεν θα συμφωνούσα με την υποβάθμιση της ανάγκης ενίσχυσης της οικοδομικής δραστηριότητας, η οποία, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα είναι σε θέση να κινητοποιήσει ένα μεγάλο αριθμό συμπληρωματικών βιοτεχνιών/βιομηχανιών, καθώς και να απασχολήσει μεγάλο αριθμό εργαζομένων. Οπωσδήποτε, πρωταρχικής σημασίας θα είναι η ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής, με επαναφορά όλων εκείνων των παραδοσιακών προϊόντων που απενεργοποιήθηκαν από την ΚΑΠ, ώστε να καλυφθούν, όσο γίνεται  γρηγορότερα και πληρέστερα, οι διατροφικές ανάγκες του πληθυσμού.

*Εξυπακούεται και συμφωνώ απολύτως ότι η αρχή θα γίνει με καλά επιλεγμένες δημόσιες επενδύσεις, που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για την ενθάρρυνση της διενέργειας ιδιωτικών επενδύσεων.

*Όσες, από τις περιπτώσεις ξεπουλήματος ελληνικού πλούτου, και κυρίως επιχειρήσεων κοινής ωφελείας (νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, τρένα κλπ) δεν έχουν οριστικοποιηθεί, θα διακοπεί η  συνέχιση συναλλαγής, και για όσες έχουν ήδη περάσει σε ξένα χέρια, θα έπρεπε να γίνει προσπάθεια επανεξέτασης της περίπτωσής τους, από νομικούς περιωπής.

*Για όλα τα παραπάνω, το κλειδί της επιτυχίας αυτής της πολύ δύσκολης μετάβασης, θα είναι η στήριξή της από το λαό. Και όσο μπορώ να κρίνω μια τόσο δύσκολη επιχείρηση, αυτή η στήριξη πρέπει να είναι ανεξάρτητη, εντελώς, από πολιτικά κόμματα. Πρέπει να είναι, καθαρά, ελληνική υπόθεση, δηλαδή όλων των Ελλήνων.