ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στο άρθρο του κ Γιώργου Παγουλάτου, (που έπεται) με τίτλο « ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΙΝΑΞΕ ΤΗ ΧΏΡΑ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ», και που δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της 04.07.2021

ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη στο άρθρο του κ Γιώργου Παγουλάτου, (που έπεται) με τίτλο « ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΙΝΑΞΕ ΤΗ ΧΏΡΑ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ», και που δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της 04.07.2021 ================================================= Επανέρχομαι στο άρθρο του κ. Παγουλάτου, που ανήρτησα στο ΦΒ για προβληματισμό πριν από μερικές ημέρες και που συγκέντρωσε σωρεία αρνητικών σχολίων. Το ίδιο συνέβη και με την ανάρτηση του άρθρου στον τοίχο του ΙΗΑ. Και τώρα, νομίζω ότι οφείλω να λάβω και η ίδια θέση, σχετικά με το περιεχόμενο του άρθρου, όπως αρχικά μου ζητήθηκε από συναδέλφους. Σπεύδω να τονίσω, παρότι εξυπακούεται, ότι η ενασχόληση και κριτική των απόψεων του κ. Παγουλάτου, ουδόλως σημαίνει ότι αμφισβητείται με οποιονδήποτε τρόπο η ελευθερία του καθενός μας να διατυπώνει τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις του, για τις οποίες φυσικά είναι και υπεύθυνος. Να επισημάνω, ωστόσο, ότι το περιεχόμενο του συγκεκριμένου αυτού άρθρου είναι ιδιαιτέρως προβληματικό, επειδή προβαίνει ανοικτά σε καταπάτηση του Συντάγματος και του δικαιώματος έκφρασης της λαϊκής βούλησης, επειδή συναινεί στην κατάργηση της εθνικής μας κυριαρχίας, επειδή καταλύει την ισότητα των πολιτών απέναντι στο νόμο, αλλά βέβαια και επειδή καταλύει τη δημοκρατία. Ειδικότερα, και παρότι οι διαπιστώσεις, που ακολουθούν είναι αυταπόδεικτες, έστω και μετά από βιαστική ανάγνωση του άρθρου, σημειώνω ωστόσο τα ακόλουθα: *Ο κ. Παγουλάτος δεν διακατέχεται από ίχνος αμφιβολίας για το ότι ο ίδιος τυγχάνει αρμοδιότερος να κρίνει τι είναι ωφέλιμο και τι όχι για τον ελληνικό λαό, από ό,τι η εκφρασμένη βούληση της πλειοψηφίας του. Απορρίπτει, συνεπώς, ο κ. Παγουλάτος, χωρίς ενδοιασμούς, την ετυμηγορία της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, και προς ενίσχυση των απόψεών του, περί διάσωσης από καταστροφή και άλλων τινών, αναζητεί ερείσματα εντός και εκτός της ελληνικής επικράτειας. Ασφαλώς, δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας, υπενθυμίζοντας ότι όλοι οι δικτάτορες, ανά την υφήλιο, καταφεύγουν σε ανάλογες νοητικές κατασκευές, για να εξοβελίσουν τις αξίες της δημοκρατίας. Λειτουργούν, δηλαδή, με βάση την υπόθεση ότι οι δικές τους επιλογές υπερτερούν των αντίστοιχων της λαϊκής πλειοψηφίας, ακριβώς όπως και η περίπτωση του κ. Παγουλάτου, αλλά και όλων όσοι συνέβαλαν, βοήθησαν, δικαιολόγησαν ή αποσιώπησαν το πραξικόπημα του 2015. Βρισκόμαστε, δηλαδή, στο γνωστό περιβάλλον του «τάδε έφη Ζαρατούστρας». *Έχοντας βιώσει προσφάτως, στην πατρίδα μας, δύο τραυματικές περιπτώσεις, στις οποίες καταπατήθηκε, με απίστευτη βαναυσότητα, η λαϊκή βούληση, η πρώτη με το δημοψήφισμα, η μετάλλαξη του αποτελέσματος του οποίου εκθειάζεται από τον κ. Παγουλάτο, και η δεύτερη, με τις Πρέσπες, αβίαστα οδηγούμαστε στο συμπέρασμα (στο μέτρο βέβαια που η γνώμη του αρθρογράφου επηρεάζει τις εξελίξεις) ότι διανοίγονται διάπλατες λεωφόροι για μελλοντική επανάληψή τους. *Παρότι γενικώς ουδόλως αμφισβητείται ότι, δυστυχώς, η Ελλάδα έχει περιπέσει στην κατηγορία ευρωπαϊκής αποικίας χρέους, είθισται ωστόσο μέχρι σήμερα να τηρούνται κάποια στοιχειώδη προσχήματα, ώστε οι θηριώδεις έξωθεν παρεμβάσεις να συσκοτίζουν την πλήρη αδρανοποίηση της εγχώριας καθεστηκυίας τάξης. Κάτι, που δεν έγινε σεβαστό από το περιεχόμενο του ανά χείρας άρθρου, γι’ αυτό και δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά, σχετικά με τα κριτήρια της δημοσιοποίησής του, από την εφημερίδα Καθημερινή. *Παρότι έγιναν ευρέως γνωστές οι όντως ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της ανατροπής του ΟΧΙ σε ΝΑΙ του δημοψηφίσματος του 2015. Παρότι κυκλοφόρησαν βίντεο που ενοχοποιούν ανώτατους άρχοντες της χώρας, για τη στάση και το ρόλο τους στο πραξικόπημα. Παρότι δημοσιοποιήθηκαν συζητήσεις, που καταδικάζουν αξιωματούχους της ΕΕ, επειδή τόσο αδίστακτα περιφρόνησαν τη βούληση της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Ωστόσο ουδείς, μέσα και έξω από τη χώρα, τόλμησε μέχρι σήμερα να θριαμβολογήσει για το κατόρθωμά του αυτό, να προβεί σε ανάλυση των λόγων που τον ώθησαν σε αυτό, να αποκαλύψει τους συνεργάτες του και να δικαιολογήσει αυτή τη συνταγματική εκτροπή. Τώρα, όμως, μετά από 6 χρόνια, από την αποφράδα εκείνη ημέρα, εμφανίζεται ο κ. Παγουλάτος, με το άρθρο του, για να εκθειάσει το πραξικόπημα και τους πραξικοπηματίες. Για να δηλώσει ότι «έτσι σώθηκε η Ελλάδα». Για να αναγνωρίσει ότι, μεταξύ άλλων, ο ρόλος της ΕΕ είναι και η παροχή βοήθειας στα κράτη-μέλη, για την ανατροπή, εκ βάθρων, της εκφρασμένης βούλησης των λαών τους. Για να χαρακτηρίσει το «ευρωπαϊκό πλαίσιο» ως «κρίσιμη ασφάλεια της Ελλάδας» εναντίον…….(προφανώς) του ίδιου του λαού της! Για να αποκαλέσει «ευελιξία» των αρχηγών της ΕΕ, τον εξανδραποδισμό της εθνικής κυριαρχίας. Όλα αυτά, και πλήθος άλλων πορισμάτων εξάγονται αβίαστα από το περιεχόμενο του περί ου ο λόγος άρθρου του κ. Παγουλάτου. *Συνοψίζοντας, θα πρέπει επιπλέον να γίνει δεκτό ότι μετά από την έκφραση «ευγνωμοσύνης» του κ. Παγουλάτου για τη «βοήθεια της ΕΕ», που «μας έσωσε», χάρη στη μετάλλαξη του ΟΧΙ σε ΝΑΙ, ωχριούν οι όποιες παρατηρήσεις σχετικά με τις απόψεις του, ως οικονομολόγου, για τα μνημόνια και την εν γένει πορεία της ελληνικής οικονομίας. Και ειδικότερα, τι, αλήθεια, θα μπορούσε να προσθέσει κανείς, για τα μνημόνια που, κατά τον κ. Παγουλάτο, πάντοτε, απέτρεψαν έναν «αναντίστρεπτο εκτροχιασμό», και που μετά την «αποφοίτηση της χώρας από τα μνημόνια»!!!! (πότε ακριβώς συνέβη αυτή η αποφοίτηση;) «μπήκε στην ανάκαμψη»; Προφανώς ο κ. Παγουλάτος έκρινε ανάξια ενασχόλησής του αυτά που με γλαφυρότητα αναπτύσσει ο Μπαράκ Ομπάμα στο 22ο κεφάλαιο των απομνημονευμάτων του. Ότι, δηλαδή, η Ελλάδα θυσιάστηκε από την ΕΕ, για να διασωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες (παρότι, βέβαια, δεν χρειαζόταν η επίσημη αυτή επιβεβαίωση, για τα τόσο γνωστά γεγονότα, από την πρώτη στιγμή της έναρξης του ελληνικού δράματος). Επιπλέον, ο κ. Παγουλάτος, ως οικονομολόγος πάντοτε, μας διαβεβαιώνει ότι έχουμε μπει σε τροχιά ανάπτυξης, παραβλέποντας ότι είμαστε τώρα φτωχότεροι, κατά 40%, σε σύγκριση με το 2009, αλλά και το ότι, σε επίπεδο κατά κεφαλή εισοδήματος, μας ξεπέρασε το σύνολο των βαλκανικών χωρών, εκτός της Βουλγαρίας. Ενώ πριν από την κρίση ήμασταν στην κορυφή. Εξάλλου, ο κ. Παγουλάτος υποστηρίζει ότι μπορούμε να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον, και ουδόλως φαίνεται να τον ανησυχεί το γεγονός ότι το χρέος μας, από 120|% στο ΑΕΠ, στην αρχή της κρίσης, έχει τώρα διπλασιαστεί. Ακόμη, ο κ. Παγουλάτος αγναντεύει ένα «ρόδινο μέλλον» για τη χώρα μας, αγνοώντας, ηθελημένα η μη, τις πρόσφατες προειδοποιήσεις του ΔΝΤ, για την ανάγκη περιορισμού μισθών και συντάξεων, καθώς και αύξησης φόρων. Διότι προφανώς, ένα τέταρτο μνημόνιο, που φαίνεται να είναι καθ’οδόν, ερμηνεύεται από τον κ. Παγουλάτο ως τμήμα της «ευρωπαϊκής μας προστασίας». Επιβάλλεται, συνεπώς, ο άμεσος επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου της σωτηρίας και της καταστροφής. Αυτά, λοιπόν. Αλλά να προσθέσω επιπλέον ότι ουδείς νουνεχής Έλληνας είναι ενσυνείδητος αντιευρωπαϊστής. Διότι η Ευρώπη είναι ο περίγυρος του σπιτιού μας και διότι είμαστε τα θεμέλιά της. Όταν, ωστόσο, ηγεσίες της παρεκτρέπονται σε συμπεριφορές, που απάδουν στο πνεύμα και στο ιδρυτικό υπόβαθρο της ΕΕ, όπως και μεταξύ άλλων είναι η περίπτωση του ελληνικού δημοψηφίσματος του 2015, αλλά και τα εγκληματικού περιεχομένου μνημόνια, ο ρόλος των κρατών-μελών επιβάλλεται να είναι η προσπάθεια επαναφοράς της ΕΕ στην τάξη και όχι η επιβράβευσή της. Διότι, μόνον, έτσι, υπάρχουν ελπίδες να μη διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. ================================================ ΤO ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΙΝΑΞΕ ΤΗ ΧΩΡΑ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ Γιώργος Παγουλάτος* 04.07.2021 • 20:55 Καθημερινή --------------------------------------------------------------------------- Πριν από έξι χρόνια, ο ελληνικός λαός καλείτο σε ένα κωμικοτραγικό δημοψήφισμα να αναλάβει αυτός την ευθύνη επίλυσης του αδιεξόδου στο οποίο είχαν οδηγήσει οι χειρισμοί του πρώτου λαϊκιστικού κυβερνητικού συνασπισμού της Ευρώπης. Το πρόγραμμα της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, και όλη η ατζέντα του πρώτου εξαμήνου, συνιστούσε μια «αδύνατη τριάδα», ένα impossible trinity. Γράφαμε: «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα αντιμετωπίσει το δικό του “τρίλημμα”: Να κυβερνήσει, να εμμείνει συνεπής στο πρόγραμμά του, και η χώρα να παραμείνει στο ευρώ. Και τα τρία μαζί δεν μπορούν να συμβούν. Το ένα θα υποχωρήσει. Ο καθένας επιλέγει ποιο θεωρεί πιθανότερο» («Τα οδυνηρά τριλήμματα της πολιτικής», «Καθημερινή», 14/9/2014). Είχαμε έναν ευσεβή πόθο για το δεύτερο. Το ελληνικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 ήταν το πρώτο εμβληματικό συμβάν στο σίριαλ διεθνούς λαϊκισμού που συντάραξε την Ευρώπη τη δραματική διετία 2015-16. Θα ακολουθούσαν το Brexit και o Τραμπ. Ολα βγαλμένα από την ίδια συναισθηματική μήτρα λαϊκής οργής εναντίον των «ελίτ», το παρόμοιο κοινωνικό υπόστρωμα ανισοτήτων και περιθωριοποίησης, το ρητορικό μείγμα του ενστικτώδους εθνικισμού και της δημαγωγικής παραπλάνησης. Παραδόξως, το ελληνικό δημοψήφισμα ήταν το μόνο που δεν προκάλεσε ανήκεστη βλάβη, καθώς οι συνέπειές του αναιρέθηκαν από τους συντελεστές του. Δεν θα είχε συμβεί αυτό χωρίς τη σωτήρια παρέμβαση των Ευρωπαίων εταίρων, ιδίως του Γάλλου προέδρου και του προέδρου Γιουνκέρ. Η Ε.Ε. επιστράτευσε ευελιξία για να σώσει την Ελλάδα που είχε αυτοπυροβοληθεί. Κατέληξε σε βαρύ μνημόνιο (για να καλύψει τις τεράστιες επιπλέον απώλειες κεφαλαίων του πρώτου εξαμήνου 2015) αλλά με ελαφρύτερους δημοσιονομικούς στόχους. Αυτό κατέστη δυνατό διότι σύσσωμο το πολιτικό σύστημα της χώρας, την επομένη του δημοψηφίσματος, έκανε αυτό που δεν είχε πράξει επί πέντε χρόνια: ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι υπερψήφισαν το 3ο μνημόνιο και δεσμεύθηκαν να υποστηρίξουν την αναγκαία προσαρμογή της χώρας. Ετσι φτάσαμε στην απόλυτη ειρωνεία η μόνη κυβέρνηση που ολοκλήρωσε μνημόνιο να είναι η πλέον «αντιμνημονιακή». Τελικά το ευρωπαϊκό πλαίσιο αποδείχθηκε η κρίσιμη ασφάλεια της Ελλάδας απέναντι όχι μόνο σε εξωτερικούς κινδύνους αλλά και σε τυχοδιωκτικές συμπεριφορές εκλεγμένων υπουργών Οικονομικών. (Οπως ο Γ. Βαρουφάκης έχει παραδεχθεί, το δημοψήφισμα ενείχε υψηλή πιθανότητα Grexit, το οποίο ο ίδιος αναγνώριζε ως καταστροφικό – η εμμονή του «να εφαρμοστεί το Οχι» εκεί οδηγούσε.) Δεν προστάτευσε η Ε.Ε. την Ελλάδα από μια ακραία εκτίναξη της ανεργίας μετά το 2010, την εξέθεσε σε ένα υφεσιακό μείγμα πολιτικής, δεν επέδειξε την ευελιξία να αναδιαρθρώσει το χρέος νωρίτερα, για να αμβλύνει το κόστος της δημοσιονομικής προσαρμογής. Ομως απέτρεψε η Ε.Ε. έναν αναντίστρεπτο εκτροχιασμό, που θα είχε σημάνει όχι μόνο οικονομική και κοινωνική κατάρρευση αλλά και καθίζηση εθνικής ισχύος, αναγκαίας στις μετέπειτα προκλήσεις εξωτερικής πολιτικής (μεταναστευτικό, Πρέσπες, Τουρκία). Το πόσο η Ευρώπη προστάτευσε την Ελλάδα φάνηκε από τη μετέπειτα εξέλιξη των πραγμάτων. Η χώρα αποφοίτησε από τα μνημόνια το 2018, και μπήκε στην ανάκαμψη. Λαμβάνει σήμερα το υψηλότερο με όρους ΑΕΠ εθνικό «πακέτο» Ταμείου Ανάκαμψης, στη μαζικότερη κινητοποίηση επενδυτικών πόρων της σύγχρονης ιστορίας. Η Ελλάδα δεν είναι στο περιθώριο, τροφοδοτώντας αρνητικά πρωτοσέλιδα, αλλά στο κέντρο ως αξιόπιστη ευρωπαϊκή δύναμη. Επιδεικνύει επιτυχίες, επαναπατρίζει ανθρώπινο δυναμικό, προσελκύει επενδύσεις. Η χώρα του πρώτου κύματος κυβερνώντος λαϊκισμού στην Ευρώπη έχει όχι μόνο ένα «εθνικής κυριότητας» μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα υπό εφαρμογή, αλλά κι ένα από τα πλέον φιλοευρωπαϊκά κοινοβούλια στην Ε.Ε. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εξελιχθεί σε συστημικό αριστερό κόμμα του ευρωπαϊκού τόξου. Οι ακραίοι των ακραίων βρίσκονται εκτός. Και το μικρό κόμμα του παρ’ ολίγον Ηρόστρατου πρώην υπουργού Οικονομικών παράγει ενδιαφέρουσες προτάσεις ριζοσπαστικού (αλλά όχι αντιευρωπαϊκού) μετασχηματισμού της Ε.Ε. Η εμπειρία του 2015 επιβεβαίωσε τη σοφία της συμμετοχής μας στην Ε.Ε. και στο ευρώ. Και με τα δύο προσχωρήσαμε σε μια ατελή ένωση. Αποκτήσαμε όμως μια θέση στο τραπέζι, για να συνδιαμορφώνουμε την πορεία της. Οπως η προσχώρησή μας στην ΕΟΚ «δεν συνέφερε» τότε οικονομικά, αλλά ο Καραμανλής διέγνωσε τη δυναμική, και το υπερκείμενο γεωπολιτικό πλεονέκτημα. Ετσι και με την ΟΝΕ, μπήκαμε σε ένα ατελές ευρώ, με εγγενείς ανισορροπίες. Ομως η συμμετοχή στον πυρήνα της Ε.Ε., το ευρώ, παρέμεινε η έσχατη ασφάλεια απέναντι σε άφρονες επιλογές που θα μπορούσαν να τινάξουν τη χώρα στον αέρα. Αυτό δεν συνέβη, και το οφείλουμε στο σωσίβιο της Ευρώπης και στην έκλαμψη εθνικού ρεαλισμού την 11η ώρα πριν από την ολική καταστροφή. * Ο κ. Γιώργος Παγουλάτος είναι καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης. PhD.PROF..Maria Negreponti-Delivanis Morkenthaou1, 54622,Thessaloniki +30 2310229977 +30 6944397345