Για το μνημείο των Σουλιωτισσών στο Ζάλογγο

Της Μαρίας Νεγρεπόντη – Δελιβάνη – Δημοσιεύτηκε στο NewsBreak στις  15.11.2023

Με έκπληξη, αλλά και δικαιολογημένη ανησυχία, πληροφορήθηκα, από σχετικά δημοσιεύματα, την πρόθεση του Ιδρύματος Ζογγολόπουλου, να προχωρήσει σε μετάλλαξη του ιστορικού συμβολισμού του γνωστού μνημείου, στο Ζάλογγο, που όπως είναι παγκοίνως γνωστό αναφέρεται στην ηρωική θυσία των γυναικών του Σουλίου.

Το μνημείο αυτό, από τα ενδοξότερα της ελληνικής ιστορίας, που κάνει περήφανα τα Ελληνόπουλα, ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, απεικονίζει σκηνές με νοητικό περιεχόμενο ανεξίτηλο, που βρίσκεται βαθιά χαραγμένο σε κάθε ελληνική ψυχή. Και το περιεχόμενο αυτό δεν είναι δυνατόν σε καμιά περίπτωση να επιβαρυνθεί με διαφορετική ερμηνεία, από αυτήν που έχει εσαεί ενσωματωθεί στο μνημείο και που απεικονίζεται από τις απολύτως ξεκάθαρες κινήσεις των γυναικών του Σουλίου.

Γεμάτες από Ελλάδα, με τα παιδιά τους, προτιμούν ηρωικά το θάνατο από την ατίμωση της σκλαβιάς. Έχουν, ενσυνείδητα, επιλέξει να αναζητήσουν στο άπειρο τους πατεράδες, συζύγους και αδελφούς, που έχουν σκοτωθεί στις μάχες για την απελευθέρωση της πατρίδας, από του να εξακολουθήσουν να ζουν κάτω από τη μπότα του βάρβαρου κατακτητή.

 

Καθώς τα μηνύματα, που εκπέμπει αυτό το μνημείο ουδέποτε, από όσο γνωρίζω, αμφισβητήθηκαν, αλλά αντιθέτως ήταν ανέκαθεν απολύτως διαυγή, καθιστούν γι αυτό ακατανόητους τους λόγους για τους οποίους το ίδρυμα Ζογγολόπουλου, αναζητεί αφηγήματα, τελείως άσχετα με ότι ενσαρκώνει το περί ου πρόκειται μνημείο.

Ειδικότερα, πιστεύω ότι δεν απαιτούνται εξειδικευμένες ιστορικές γνώσεις για να αποβάλλει κανείς την όποια σχέση θα μπορούσε να έχει το μνημείο των γυναικών του Σουλίου, με τη δήθεν βία που δήθεν προσπάθησαν να αποφύγουν, καταφεύγοντας στο θάνατο. Το τελευταίο, πράγματι, που θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, ατενίζοντας το μνημείο, είναι η πιθανότητα ότι οι γυναίκες αυτές που αψήφησαν το θάνατο, για να πεθάνουν ελεύθερες, θα είχαν πέσει θύματα ανδρικής βίας.

Για τους λόγους αυτούς, εκτός και αν πρόκειται για προσπάθεια αναζήτησης άκομψης πρωτοτυπίας, επιβάλλεται να καταστεί αντιληπτή η επικινδυνότητα αυτής της, κατά τα άλλα, περίεργης υπόθεσης. Διότι, εκτός του ότι, προφανώς χωρίς να το έχουν συνειδητοποιήσει οι πρωτεργάτες της, η παντελώς αβάσιμη αυτή μετάλλαξη αποτελεί ανεπίτρεπτη αλλοίωση της ιστορίας μας, οι καιροί στους οποίους ζούμε ενθαρρύνουν τάσεις κακώς εννοούμενης προοδευτικότητας, η οποία μεταξύ άλλων πρεσβεύει τη λήθη του παρελθόντος.

Ασφαλώς, το ίδρυμα Ζογγολόπουλου δεν είναι δυνατόν να επιδιώκει την απόρριψη της ελληνικής ιστορίας, και ακριβώς οι πολυάριθμες και από πολλές πλευρές αντιδράσεις αυτής της αρνητικής πρωτοβουλίας είναι σίγουρο ότι θα την αποτρέψει.